Θεός

Πάντα επίκαιρος ο μεγάλος φιλόσοφος Νίτσε. Και είναι αυτή του η ομολογία, της θεοκτονίας, η οποία υπήρξε καταλυτική για τον δυτικό κόσμο. Είναι αλήθεια πως ο Νίτσε δεν σκότωσε τον Θεό. Εξάλλου ο Θεός δεν σκοτώνεται. Εξήγγειλε όμως τον θάνατο Του. Έναν θάνατο που ήδη είχε συντελεστεί εξαιτίας της αδυναμίας στην οποία βρέθηκε η δυτική …

Νομίζω ότι πρέπει οπωσδήποτε να ξεκινήσουμε από τον «τσαλακωμένο» άνθρωπο. Ένα πρόσωπο αταξινόμητο που δεν σχετίζεται με τον καθωσπρεπισμό, ενίοτε και με τύπους, δεοντολογίες και κανόνες. Πρόσωπο που δεν υπακούει, επουδενί, στον ηθικισμό και ευσεβισμό, όπως οι τελευταίοι ερωτοτροπούν με τη ζωή της εκκλησίας, την οποία και αλλοιώνουν. Στην περίπτωση μας; Ένα πρόσωπο που η …

Αμφιβάλλω εάν κάποιος άνθρωπος θα αναζητούσε κάποια στιγμή στη ζωή του το σκοτάδι. Όμως αυτό συμβαίνει. Και συμβαίνει από ανθρώπους που επιζητούν το σκοτάδι, άρα και απεχθάνονται το φως, αλλά και από ανθρώπους που μέσα από την αναζήτηση του φωτός, εν τέλει καταλήγουν στο σκοτάδι. Οφείλουμε να παραδεχτούμε κάτι που ήδη απασχόλησε την αρχαιοελληνική φιλοσοφική …

«Οι αιώνες θα διακηρύσσουν ότι μεταξύ των υιών των ανθρώπων δεν γεννήθηκε κανένας υπέρτερος σου∙ Θεός όμως δεν είσαι». Έρχεται λοιπόν, ο Γάλλος φιλόσοφος Ernest Renan και μας λέει πως ο Χριστός ανά τους αιώνες είναι ο υπέρτερος όλων. Όμως σκοντάφτει. Με κατηγορηματικό και βέβαιο τρόπο, αφαιρεί από τον Χριστό τη θεϊκή Του φύση, λέγοντας …

Πιστεύω πως τα παραπάνω λόγια δεν θα άρεσαν καθόλου σε όσους διακηρύσσουν πως ο Θεός δεν έχει καμία σχέση με τον άνθρωπο, αλλά και σε όσους αρνούνται το μυστήριο της θείας ενανθρώπισης. Κι αν μια τέτοια άρνηση ή καχυποψία δείχνει να είναι μακρινή και να έρχεται από την νεοπλατωνική αντίληψη ή να ξεπηδάει από τους …

Υπάρχουν στιγμές, που η εκκλησία δίνει την εντύπωση μιας κλειστής ομάδας. Ανθρώπων με ίδιες πεποιθήσεις, όπου δεν χωράει κάποιος άλλος με διαφορετικές από τις δικές τους. Μία κάστα εκλεκτών, ένα σύνολο ανθρώπων θρησκευόμενων, όπου κυριαρχεί το «εμείς», απουσιάζοντας την ίδια στιγμή το «οι άλλοι». Η σύγχρονη εποχή έχει την τάση να παρουσιάζει ολοένα και περισσότερες …

«Ποιον λυπήθηκε ο θάνατος για τα πλούτη του; Ποιος γλίτωσε από την αρρώστια εξ’ αιτίας των χρημάτων του;». Μεταξύ άλλων, τις παραπάνω σκέψεις εκθέτει ο Μ. Βασίλειος στον εξαίσιο του λόγο «Προς τους πλουτοῦντας». Δράττομαι της ευκαιρίας, να συσχετίσω τους λόγους τούτους με την παραβολή που θα διαβαστεί στο ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κυριακής (Λουκ. 16, …

Είναι πράγματι εξαίσια η ευαγγελική περικοπή της Κυριακής (Λουκ. 8, 41 – 56), η οποία αναφέρεται στην ανάσταση της κόρης του Ιαείρου και στη θεραπεία της αιμορροούσης. Σύμφωνα με το ευαγγελικό ανάγνωσμα, ένας αρχισυναγωγός, ο Ιάειρος, πλησιάζει τον Χριστό και Τον καλεί να ‘ρθει στο σπίτι του, προκειμένου να σώσει την ετοιμοθάνατη μοναχοκόρη του, ένα …

Στο ευαγγελικό ανάγνωσμα, που θα διαβαστεί την Κυριακή στην εκκλησία, ο Χριστός θεραπεύει τον δαιμονισμένο Γαδαρηνό (Λουκ. 8, 27 – 39). Συμβαίνει όμως κάτι παράδοξο στην ευαγγελική αυτή περικοπή. Ένα «παράδοξο», που συναντάται στις πρώτες κιόλας γραμμές, έχει να κάνει με τη θεότητα του Χριστού. Συγκεκριμένα, ο δαιμονισμένος αναγνωρίζει στον Υιό του Θεού τη θεότητα. …

Δεν είναι λίγες οι φορές που ο απλός λαός γυρίζει την πλάτη του στην εκκλησία. Όχι όμως στον Θεό. Προφανώς, κάποιοι λόγοι υφίστανται, που εμποδίζουν τον άνθρωπο να πλησιάσει τον Χριστό και την εκκλησία. Με μία προσεκτική ματιά, αυτό το γύρισμα της πλάτης, αναζητά την αιτία σ’ εκείνες μόνο τις θεολογικές φωνές που φωνάζουν για …

Οι δύο παραπάνω παραδοχές αντανακλούν δύο σκέψεις. Σκέψεις διαφορετικές, έως και εντελώς ξένες μεταξύ τους. Ο Θεός τελικά τι είναι; Τιμωρός ή αγάπη; Τιμωρεί τον άνθρωπο για τις αστοχίες του ή είναι οικτίρμων; Η απάντηση έρχεται μέσα από την ευαγγελική περικοπή της Κυριακής, που θα διαβαστεί στους ιερούς ναούς (Λουκ. 6, 31 – 36). Η …

Στο ευαγγέλιο που θα διαβαστεί την Κυριακή στους ναούς, περιγράφεται ένα περιστατικό σύμφωνα με το οποίο, ο Χριστός δίδαξε πάνω στο πλοίο του Σίμωνα (Πέτρου) τα πλήθη του λαού και έκανε ένα θαύμα (Λουκ. 5, 1 -11). Ο Πέτρος μόλις κατάλαβε ότι ήταν ο Χριστός, Του είπε «Κύριε, βγες από το πλοίο μου, διότι εγώ …

Εν πρώτοις, αναφορικά με τον τίτλο του άρθρου, δημιουργείται στον αναγνώστη η αίσθηση πως η φράση αυτή αποτελεί ύβρη, καθώς προσβάλλει ανερυθρίαστα το πρόσωπο του Θεού. Με άλλα λόγια, πώς τολμά κάποιος να σκεφτεί πως υφίσταται στον άνθρωπο η δυνατότητα να φάει τον Θεό; Μία άλλη αίσθηση, εντοπίζει στη φράση αυτή ένα παράδοξο γεγονός, αφού …

Ήταν Μάρτιος του 2016, όταν ο καθηγητής Φιλοσοφίας Χρήστος Γιανναράς, είχε δώσει συνέντευξη στον δημοσιογράφο της Huffington Post, Δημοσθένη Γκαβέα, και μεταξύ των άλλων τόνισε «να ξαναβρούμε τον τρόπο της ελληνικότητας∙ όχι γιατί πρέπει, αλλά για να δούμε εάν μας δίνει πραγματική χαρά ζωής». Παραφράζοντας τους λόγους του καθηγητή και προσαρμόζοντας τους στον παραπάνω τίτλο, …

Ο Θεός δεν είναι κτιστός για να σκοτωθεί, αλλά είναι «αυτοζωή» όπως γράφει ο Γρηγόριος Νύσσης. Επομένως δεν εμπίπτει στα όρια της κτιστής περατότητας, στην οποία υπόκειται κάθε κτιστό δημιούργημα του Θεού, το οποίο γεννάται, παραδίδεται στη φθορά, άρα αλλοιώνεται, άρα και έχει τέλος, καθώς πάλι κατά Νύσση «ἕπεται γάρ κατ’ ἀνάγκην τῷ τόκῳ ὁ …

Υπάρχει διάχυτη η άποψη ότι ο Nietzsche, που εξήγγειλε τον θάνατο του Θεού, υπήρξε άθεος. Ομολογώ, πως αυτή η άποψη γίνεται εντονότερη στον εκκλησιαστικό χώρο. Δεν είναι όμως το μοναδικό, που αγνοεί ο χώρος αυτός και ειδικά το ιερατείο. Και φυσικά, η ενασχόληση με το φιλοσοφικό του έργο, όλη αυτή η ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα του …

Όταν ο Πλάτωνας μιλούσε για την ιδανική Πολιτεία και όταν ο Πλωτίνος ήθελε να την εφαρμόσει στην περιοχή της Καμπανίας, όταν ο Νίτσε χτυπούσε το σαθρό οικοδόμημα της δυτικής εκκλησίας, όταν ο Descartes με μόνη τη λογική αποδείκνυε την ύπαρξη του Θεού, όταν ο Heidegger πάσχιζε να ερμηνεύσει τη μεταφυσική με όρους όμως της μεταφυσικής, …