Τα κανάλια χαρακτηρίζονται από την υδρόβια βλάστηση που αναπτύσσεται στις όχθες με φυτοκοινωνίες ελοφύτων (καλαμιώνες),
Μια περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους αναδεικνύει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Τρικκαίων, το οποίο βρίσκεται σε διαβούλευση με την τοπική κοινωνία. Στην περιοχή του Δήμου, αναφέρεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, υπάρχουν παραγωγικά δάση στις ανατολικές κλιτύες του όρους Κόζιακα (δάσος ευρύτερης περιοχής Γενεσίου), με αρκετά είδη κωνοφόρων (είδη ελάτης) και πλατύφυλλων δασικών ειδών (είδη βελανιδιάς, κρανιές).
Οι δασικές εκτάσεις αυτές είναι δημόσιας ιδιοκτησίας και τη διαχείριση και εποπτεία τους έχουν οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς (Δασαρχείο Τρικάλων).
Δασικά είδη
Εκτάσεις με δασικά είδη δένδρων (οξυές, βελανιδιές κ.ά.) καθώς και μεταβατικές δασώδεις-θαμνώδεις εκτάσεις, με ενδιάμεση ποώδη βλάστηση, υπάρχουν επίσης στα ορεινά βορειοανατολικά τμήματα του Δήμου (δάσος ευρύτερης περιοχής Αγριελιάς).
Αισθητικό δάσος υπάρχει και στις περιοχές Προφ. Ηλία-Φρουρίου Τρικάλων με συνολικά 279 στρ., το οποίο έχει χαρακτηριστεί αναδασωτέο. Στις πεδινές περιοχές του Δήμου Τρικκαίων δεν υπάρχουν δασικές εκτάσεις.
Το σύνολο των δασικών εκτάσεων (μαζί με τις μεταβατικές δασώδεις-θαμνώδεις εκτάσεις) ανέρχεται σε 149,47 km2, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Στην περιοχή του Δήμου προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, σύμφωνα με στοιχεία του Δασαρχείου Τρικάλων, συμπεριλαμβάνονται οι δασικές εκτάσεις του Όρους Κόζιακα, οι δασικές εκτάσεις στην περιοχή της Αγρελιάς, η δασική έκταση περίπου 55 στρεμμάτων στην Περδικορράχη, καθώς και όλες οι κηρυχθείσες (κατόπιν σχετικής εισήγησης της Διεύθυνσης Δασών Νομού Τρικάλων και απόφαση Νομάρχη Τρικάλων) αναδασωτέες εκτάσεις του Δήμου Τρικκαίων (Άλσος του Προφήτη Ηλία κ.ά.).
Βιότοποι
Στις πεδινές περιοχές στα κεντρικά και νότια του Δήμου, οι μόνοι βιότοποι με φυσική βλάστηση είναι οι όχθες, οι κοίτες και τα πρανή του Πηνειού και των παραποτάμων του (Ληθαίου, Αγιαμονιώτη), καθώς και των αποστραγγιστικών καναλιών. Η παρόχθια ζώνη του Πηνειού και των παραποτάμων του έχει πλούσια βλάστηση από ιτιές, βάτα, λεύκες, αγριοτριανταφυλλιές, σπάρτα, πλατάνια, κ.λπ.
Ο ποταμός Πηνειός αποτελεί υγρότοπο καταγεγραμμένο από το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων -Υγροτόπων, με kωδικό 140116000. Πηγάζει, όπως αναφέρουν τα ίδια στοιχεία, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, από την Πίνδο κοντά στην Καλαμπάκα και βγαίνει στη Θεσσαλική πεδιάδα.
Τα κανάλια χαρακτηρίζονται από την υδρόβια βλάστηση που αναπτύσσεται στις όχθες με φυτοκοινωνίες ελοφύτων (καλαμιώνες), με κυριαρχία του αγριοκάλαμου, αλλά και από νιτρόφυλες φυτοκοινωνίες και φυτοκοινωνίες ζιζανίων καλλιεργειών, κυρίως στις περιοχές με αποθέσεις απορριμμάτων.
Γενικά, η περιοχή του Δήμου Τρικκαίων ανήκει στην παραμεσογειακή ζώνη βλαστήσεως. Τα κύρια είδη που συναντάμε είναι πουρνάρι, δρυς η χνωόδης, δρυς η πλατύφυλλος, γαύρος ο ανατολικός, κοκορεβιθιά, φράξος, παλιούρι.
Τα είδη που συγκροτούν την χερσαία πανίδα, την ορνιθοπανίδα και την υδρόβια πανίδα της περιοχής είναι αλεπού, νυφίτσα, λαγός, σκαντζόχοιρος, ποντικοί, τυφλοπόντικες, φρύνος, βάτραχος, οφιοειδή, σαύρες, άγρια πέστροφα, κυπρίνος, τσιρώνια και διάφορα πτηνά.
Πεδινές εκτάσεις
Ο εξωαστικός χώρος της πόλης των Τρικάλων, όπως επίσης και οι περιοχές Δημοτικών Ενοτήτων που καταλαμβάνουν τα κεντρικά, νότια και ανατολικά τμήματα του Δήμου Τρικκαίων χαρακτηρίζονται λιγότερο από αδιατάρακτο φυσικό τοπίο και περισσότερο από την ανθρώπινη επέμβαση, η οποία έχει δημιουργήσει το αγροτικό τοπίο, τη γεωργική γη με γόνιμο και ιδιαίτερα παραγωγικό αρδευόμενο έδαφος, που αποτελεί τμήμα του κάμπου της Δυτικής Θεσσαλίας.
Έτσι στα πεδινά κυρίαρχο περιβαλλοντικό ρόλο καταλαμβάνουν εντατικά καλλιεργούμενες εκτάσεις την συνέχεια των οποίων διακόπτουν οι οικισμοί και η πόλη των Τρικάλων καθώς και η διέλευση του Πηνειού και των παραποτάμων του, Ληθαίου και Αγιαμονιώτη, και των εκβαλλόντων σ’ αυτούς ρευμάτων με την παρόχθια βλάστησή τους. Οι επίπεδες αυτές εκτάσεις συναρθρώνονται ομαλά με τη γύρω λοφώδη και ημιορεινή περιοχή.
Βοσκότοποι
Οι βοσκότοποι (εκτάσεις λιβαδοπονίας, λειμώνες, θαμνώδεις και μεταβατικές χέρσες εκτάσεις) και γενικά εκτάσεις που στηρίζουν των κτηνοτροφικό κλάδο του πρωτογενή τομέα καταλαμβάνουν εξίσου σημαντικό ποσοστό της έκτασης του Δήμου Τρικκαίων ήτοι 211,44 km2 .
Ορεινοί όγκοι
Στο Δήμο Τρικκαίων ανήκει το κεντρικό τμήμα των ανατολικών κλιτυών του όρους Κόζιακα, με μέγιστο υψόμετρο 1.900 μέτρα.
Αποτελεί ουσιαστικά, τμήμα της νότιας Πίνδου με την οποία συνδέεται στα δυτικά. Η ανατολική πλευρά του καταλήγει απότομα στον κάμπο των Τρικάλων. Επίσης, οι βορειοανατολικές περιοχές του Δήμου καταλαμβάνουν τμήματα του ορεινού όγκου των Αντιχασίων Όρεων με μέγιστο υψόμετρο 1.412 μέτρα.
Αποστόλης Ζώης
