Η απόκτηση της αναγνωστικής ικανότητας συνδέεται με την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και αλληλεπίδραση διαφόρων λειτουργιών, όπως της κατ’αίσθηση αντίληψης, της μνήμης, του συνειρμού. Επίσης είναι αποτέλεσμα της ολοκληρωμένης ανάπτυξης και άλλων δεξιοτήτων, οι οποίες επιτρέπουν στον αναγνώστη να καθοδηγεί τα μάτια του στα σημεία των ‘’οπτικών στάσεων’’ να αναγνωρίζει τα αλφαβητικά σύμβολα και τις λέξεις, να προβλέπει τις λέξεις που ακολουθούν, να χρησιμοποιεί τους κανόνες της γραφημικής-φωνητικής μετάφρασης για την προφορά της γραπτής λέξης και κατανοεί τις έννοιες που περικλείονται σε μια σειρά από συντακτικά δομημένες λέξεις.
Κάθε λέξη έχει δομή και είναι εξαρτημένη από τον προσανατολισμό των γραμμάτων. Όταν λέμε δομή εννοούμε την εσωτερική συγκρότηση, που είναι αποτέλεσμα της καθορισμένης θέσης και σειράς που έχουν τα γράμματα μέσα στη λέξη.
Για την προφορά της λέξης σ’ένα αλφαβητικό σύστημα τα φωνήματα κωδικοποιούνται κατά ένα τρόπο που επιβάλλει δύο μεταλλαγές: η μια από το φώνημα σ’αρθρωτικό μήνυμα σε παραγωγή ηχητικών κυμάτων από το φωνητικό σύστημα. Το διάβασμα μπορεί να θεωρηθεί σαν μια διαδικασία μετάβασης από τις ακουστικές παραστάσεις των γλωσσικών συμβόλων σε νέες οπτικές παραστάσεις των ίδιων συμβόλων.
Η σχέση ανάμεσα στο γραπτό λόγο και το προφορικό λόγο είναι στενή. Πρώτα κατακτούμε τον προφορικό λόγο και μετά αρχίζουμε να αποκωδικοποιούμε τα γραμματικά σύμβολα και να τα μεταφέρουμε στο χαρτί. Η ορθογραφία έχει διπλή σκοπιμότητα. Προσδιορίζει το φωνολογικό χαρακτήρα της λέξης με βάση τις σχέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στα ορθογραφημένα σύνολα γραμμάτων και τη φωνητική τους ταυτότητα και καθορίζει την έννοια της λέξης με βάση μια σχέση που λέγεται ‘’γραφημική εννοιακή αντιστοιχία’’.
Ένας ικανός αναγνώστης κατέχει και τις δύο λειτουργικές όψεις της ορθογραφίας.
Η γραφή είναι μια δημιουργική ενέργεια. Να ξέρετε ότι τα μικρά παιδιά όταν περνάνε από το προφορικό στάδιο στο γραπτό λόγο είναι μια καινούργια διαδικασία γι’αυτά κατά την οποία γονείς και εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι υπομονετικοί.
Ιωάννα Γ. Ζορμπά
Λογοπαθολόγος – Λογοπέδικος M.sc.
Αθ. Διάκου 28 Τρίκαλα
Τηλ. 24310-37003, 6972694148
