Τι προσφέρει η γνώση της βυζαντινής μουσικής – Του Πρωτ. Αθανασίου Π. Τύμπα


Tags |

Μέσα στο DNΑ του Έλληνα είναι το κλαρίνο και οι ύμνοι της Εκκλησίας μας. Ελληνική Μουσική σημαίνει Ψαλτική τέχνη και Δημοτικό τραγούδι. Να ποιο ήταν το παράπονο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη γι΄αυτούς που ειδικά κατά την Βαυαροκρατία πολέμησαν το δημοτικό τραγούδι και απαιτούσαν μέσα στις Εκκλησίες να ακούγονται οι ύμνοι με Ευρωπαϊκή Μουσική: “Ισχυρίζονται, ότι δεν ήτο δυνατόν να περισωθή εκ στοματικής παραδόσεως η μουσική των αρχαίων Ελλήνων. Άρα, η βυζαντινή είναι μεσαιωνική και αφόρητος εις τα αριστοκρατικά ώτα των παρ’ ημίν νεοπλούτων. Αλλά δεν εσώθη επί αρχαίων αγγείων το σχήμα και ο τρόπος της αρχαίας ελληνικής ορχήσεως; Δεν φαίνεται, ότι ο τσάμικος και ο συρτός και ο καλαματιανός είναι όμοιοι με τον κύκλιον και τον πυρρίχιον των παλαιών μας προγόνων; Διατί τότε απορρίπτουσι τον εντόπιον, τον εν κύκλω και γραφικότητι και πλαστηκότητι σωμάτων χορόν, και ασπάζονται τον ξενικόν, τον κατά ζεύγη; Απλούστατα. Διότι τους αρέσει ο πολιτισμός των Εσπερίων, και μόνον προς το θεαθήναι επιτηδεύονται ότι είναι θαυμασταί, δήθεν, του αρχαίου περικαλλούς κόσμου… Η βυζαντινή μουσική είναι τόσον ελληνική, όσον πρέπει να είναι. Είναι η μόνη γνησία και η μόνη υπάρχουσα. Και δι’ ημάς, εάν δεν είναι η μουσική των Ελλήνων, είναι η μουσική των Αγγέλων”.
Όμως δεν είναι δυνατόν μέχρι το τέλος του κόσμου να σβήσουν μέσα από την ψυχή των Ρωμιών ούτε οι ύμνοι της Θείας Λειτουργίας ούτε το δημοτικό τραγούδι. Δεν είναι δυνατόν να ζήσει ο Έλληνας δίχως λατρεία και δίχως παραδοσιακό πανηγύρι. Ό,τι δεν έσωσε τα χρόνια της βαυαροκρατίας η παιδεία, το έσωσε ο λαός. Δόξα τω Θεώ το ελληνικό κράτος συνειδητοποίησε την αξία της ψαλτικής τέχνης για την παιδεία των Ελλήνων, γι’ αυτό η Βυζαντινή μουσική είναι κύριο μάθημα στα Μουσικά γυμνάσια και λύκεια καθώς και σε όλες τις Μουσικολογικές Σχολές. Ευχόμαστε σιγά – σιγά να διδάσκεται στα δημοτικά σχολεία και στα γενικά γυμνάσια και λύκεια της πατρίδας μας.
Πολλά θα διδαχτεί ένα παιδί για τις αρετές της ψυχής αν μάθει να ψάλλει τους ύμνους της Εκκλησίας μας. Το σίγουρο είναι ότι θα περάσει μια ήρεμη εφηβεία χωρίς άσκοπες συγκρούσεις με τους γονείς του και την κοινωνία. Θα μάθει από μικρό ότι τα πνευματικά αγαθά είναι ανώτερα από τα υλικά. Θα αποφύγει τις κακές συναναστροφές που πολλές φορές οδηγούν στο τσιγάρο και τα ναρκωτικά.
Ένας νέος που θα ασχοληθεί από το δημοτικό σχολείο με τη Βυζαντινή μας μουσική θα αποχτήσει μεγάλη οικειότητα με την αρχαία ελληνική γλώσσα. Το μάθημα των αρχαίων στο γυμνάσιο και το λύκειο θα του φαίνεται πιο εύκολο. Στην έκθεση αλλά και στην καθημερινή του ζωή θα χρησιμοποιεί πλούσιο λεξιλόγιο και όχι μόνο εκατό λέξεις που συνήθως χρησιμοποιούν οι νέοι.
Όσοι πάλι ασχολούνται με το δημοτικό μας τραγούδι, μόνο με τη γνώση των χαρακτήρων της Βυζαντινής μουσικής μπορούν να εξελιχθούν επιστημονικά. Κανείς δε μπορεί να υπερηφανεύεται ότι παίζει σωστά κλαρίνο, ούτι, κανονάκι, μπουζούκι και τα άλλα παραδοσιακά όργανα, εάν δεν έχει ασχοληθεί με την ψαλτική τέχνη. Ο Βασίλης Τσιτσάνης πριν αναχωρήσει από τα Τρίκαλα έψελνε στις Εκκλησίες του Βαρουσίου. Οι περισσότεροι σύγχρονοι έντεχνοι τραγουδιστές και τραγουδίστριες σπουδάζουν τη Βυζαντινή μουσική, ενώ το πρώτο έργο του Μίκη Θεοδωράκη ήταν η μελοποίηση των ύμνων της Θείας Λειτουργίας.
Στην Ιερά μας Μητρόπολή Τρίκκης και Σταγών λειτουργεί εδώ και πολλές δεκαετίες με τη φροντίδα του Σεβασμιωτάτου μας κ.κ. Χρυσοστόμου, Σχολή Βυζαντινής Μουσικής αναγνωρισμένη από το κράτος. Έχει άρτια καταρτισμένους διδασκάλους, Μουσικολόγους και διπλωματούχους της ψαλτικής τέχνης και του δημοτικού τραγουδιού. Η σχολή διαθέτει χορωδία δημοτικού τραγουδιού, χορωδία Βυζαντινής Μουσικής για άνδρες και γυναίκες και δεκαπενταμελή ορχήστρα παραδοσιακού και έντεχνου τραγουδιού υπό την διεύθυνση του Μουσικολόγου Νεκτάριου Παπαγεωργίου.
Κάθε Δευτέρα και Πέμπτη γεμίζουν οι σκάλες πάνω από τους Αγίους Αναργύρους στο Βαρούσι με δεκάδες μαθητές μέσα σ΄ ένα όμορφο και γεμάτο κέφι κλίμα ενώ οι ψαλμωδίες, τα παραδοσιακά τραγούδια και τα μουσικά όργανα αντηχούν στην όμορφη αυτή γειτονιά των Τρικάλων. Υψηλού επιπέδου είναι και οι συναυλίες της Σχολής που γίνονται πια σε όλη την Ελλάδα με μεγάλη επιτυχία. Στη Σχολή πραγματοποιούνται κάθε χρόνο και σεμινάρια από καθηγητές Πανεπιστημίου όλων των Μουσικολογικών Σχολών της χώρας μας.
Στη σχολή μπορούν να φοιτήσουν μαθητές και μαθήτριες του δημοτικού σχολείου από την πέμπτη τάξη, μαθητές γυμνασίων και λυκείων, καθώς και άνδρες και γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας και επαγγέλματος. Τα δίδακτρα είναι ένα συμβολικό ποσό για όλη τη χρονιά. Οι εγγραφές θα πραγματοποιούνται έως το τέλος του Σεπτεμβρίου. Πληροφορίες στα τηλέφωνα 24310-72773 και 6973298555.

Του Πρωτ. Αθανασίου Π. Τύμπα, Θεολόγου – Μουσικού