Εν ΄ όψει της έναρξης της διαδικασίας υποβολής των αιτήσεων ΟΣΔΕ 2015, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγελαδοτρόφων και Προβατοτρόφων Δυτικής Θεσσαλίας διοργάνωσε, το πρωί της Δευτέρας, στο Δημοτικό Κινηματοθέατρο Καρδίτσας, μία ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα τη νέα KAΠ.
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο κ. Ιωάννης Κολυβάς, Γενικός Διευθυντής της ΠΑΣΕΓΕΣ και τέως διευθυντής του γραφείου της ΠΑΣΕΓΕΣ στις Βρυξέλες, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα ακόλουθα :
«Η νέα Κ.Α.Π. είναι “a la carte”. Έχει χάσει όλα τα «κοινά» χαρακτηριστικά της και αυτό ενέχει τον κίνδυνο για μερική ή ολική επανεθνικοποίησή της μετά το 2020.
Στόχοι της ΚΑΠ με χρονικό ορίζοντα το 2020
- Βιώσιμη παραγωγή τροφίμων (διασφάλιση επισιτιστικής ασφάλειας, στήριξη της παραγωγής τροφίμων υψηλής ποιότητας και ασφάλειας, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα και αύξηση μεριδίου προστιθέμενης αξίας στην τροφική αλυσίδα, στήριξη του αγροτικού εισοδήματος από τις ακραίες διακυμάνσεις)
- Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και δράση για την κλιματική αλλαγή (παροχή κινήτρων για την εφαρμογή βιώσιμων μεθόδων παραγωγής, παροχή δημόσιων αγαθών, στήριξη για ανάπτυξη μέσω της καινοτομίας, υιοθέτηση μέτρων για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής)
Ισορροπημένη εδαφική ανάπτυξη (στήριξη της απασχόλησης και διατήρηση της βιωσιμότητας των αγροτικών περιοχών της ΕΕ, συνεισφορά στην εδαφική, οικονομική και κοινωνική συνοχή)
- Βιώσιμη παραγωγή τροφίμων (διασφάλιση επισιτιστικής ασφάλειας, στήριξη της παραγωγής τροφίμων υψηλής ποιότητας και ασφάλειας, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα και αύξηση μεριδίου προστιθέμενης αξίας στην τροφική αλυσίδα, στήριξη του αγροτικού εισοδήματος από τις ακραίες διακυμάνσεις)
- Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και δράση για την κλιματική αλλαγή (παροχή κινήτρων για την εφαρμογή βιώσιμων μεθόδων παραγωγής, παροχή δημόσιων αγαθών, στήριξη για ανάπτυξη μέσω της καινοτομίας, υιοθέτηση μέτρων για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής)
Ισορροπημένη εδαφική ανάπτυξη (στήριξη της απασχόλησης και διατήρηση της βιωσιμότητας των αγροτικών περιοχών της ΕΕ, συνεισφορά στην εδαφική, οικονομική και κοινωνική συνοχή)
Δημοσιονομικές Προοπτικές Ε.Ε. (2014-2020)
- Περικοπές στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. – μείωση πόρων και για τη γεωργία (Δαπάνες ΚΑΠ ↓14%, διάστημα 2013-2020)
- Προοδευτική σύγκλιση των ενισχύσεων τόσο μεταξύ των K-M, όσο και στο εσωτερικό τους
- Ανακατανομή ενισχύσεων: Όλα τα K-M με ενισχύσεις ανά εκτάριο χαμηλότερες του 90% του μ.ο. της ΕΕ θα καλύψουν το 1/3 της διαφοράς μεταξύ του τρέχοντος επιπέδου και του μ.ο. της προσεχούς προγραμματικής περιόδου.
Ελλάδα: Άμεσες Ενισχύσεις από 2,22 δις € (2013) σε 1,95 δις € (2020), ↓12% (σε σταθ. τιμές),
Αγροτική Ανάπτυξη συνολική χρηματοδότηση ΕΓΤΑΑ για την χώρα μας 3,73 δισ. €, μειωμένη κατά 5,9% σε σχέση με την περίοδο 2007-2013.
- Εσωτερική σύγκλιση: επιλογές στα K-M να εφαρμόσουν κατάλληλη περιφερειακή προσέγγιση, με βάση διοικητικά ή αγρονομικά κριτήρια, για δικαιότερη κατανομή ενισχύσεων (βασική ενίσχυση, υποχρεωτικά και μη υποχρεωτικά καθεστώτα στήριξης, νέο καθεστώς για μικρές εκμεταλλεύσεις, άμεση ή σταδιακή προσαρμογή των άμεσων πληρωμών)
- Θέσπιση ενισχύσεων οικολογικού προσανατολισμού – “Πρασίνισμα” της ΚΑΠ
Εθνικές Πολιτικές Προτεραιότητες
Άμεσες Ενισχύσεις
- Δίκαιες, διαφανείς και ισόρροπα κατανεμημένες ενισχύσεις στους ενεργούς αγρότες
- Διαίρεση περιφερειών με κριτήρια αγρονομικά, κοινωνικά και οικονομικής συνοχής
- Μερική σταδιακή εσωτερική σύγκλιση των δικαιωμάτων εντός της κάθε περιφέρειας έως το 2019 με ήπια προσαρμογή
- Ενίσχυση της επάρκειας των προϊόντων και του εμπορικού ισοζυγίου μέσω των συνδεδεμένων ενισχύσεων
- Στήριξη της κτηνοτροφίας και των νέων γεωργών
Εθνικές Πολιτικές Προτεραιότητες
Αγροτική Ανάπτυξη
- Ενίσχυση συνεργασίας και συλλογικής οργάνωσης, υποστήριξη συνεργειών στην εφοδιαστική αλυσίδα
- Υιοθέτηση μέτρων για τη προστασία του περιβάλλοντος και τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής
- Στήριξη και παροχή κινήτρων για ανάληψη επιχειρηματικών δράσεων και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, υποστήριξη δημοσίων ή ιδιωτικών έργων/επενδύσεων
- Ανάληψη δράσεων μεταφοράς γνώσεων, καινοτομίας και γεωργικών συμβουλών
- Στήριξη της πρόληψης των κινδύνων και της διαχείρισης στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις
- Επιπρόσθετη ενίσχυση στις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς για στήριξη του κοινωνικού ιστού
Εθνικές Επιλογές: Καθεστώτα στήριξης
Υποχρεωτικά
- Ενίσχυση για γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον (Πράσινη ενίσχυση) – 30% του ετήσιου εθνικού ανώτατου ορίου
- Ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας – 2% του ετήσιου εθνικού ανώτατου ορίου
Εθνικές επιλογές στα προαιρετικά καθεστώτα
- Συνδεδεμένη στήριξη σε συγκεκριμένους τομείς σε ποσοστό 8% του ετήσιου εθνικού ανώτατου ορίου και 1% για τη στήριξη της παραγωγής πρωτεϊνούχων προϊόντων
- Ενίσχυση για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς – 5% του ετήσιου εθνικού ανώτατου ορίου
- Καθεστώς μικροκαλλιεργητών – μέγιστο 10% του ετήσιου εθνικού ανώτατου ορίου
Φάκελος Βαμβάκι: ειδική στήριξη
Πράσινη ενίσχυση
- Η οικολογική μέριμνα είναι υποχρεωτική και η μη συμμόρφωση συνεπάγεται την επιβολή σημαντικών κυρώσεων
- Περιφερειοποίηση της πράσινης ενίσχυσης: ενσωματωμένη στα δικαιώματα, επιπρόσθετα της βασικής ενίσχυσης
- Προβλέπονται 3 μέτρα:
- Διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων
- διαφοροποίηση της γεωργικής παραγωγής (τουλάχιστον 2 καλλιέργειες για εκτάσεις > 100στρ. και τουλάχιστον 3 καλλιέργειες για εκτάσεις > 300στρ., μέγιστη κάλυψη κύριας καλλιέργειας 75% και δύο κύριων καλλιεργειών 95% των αρόσιμων εκτάσεων)
- διατήρηση περιοχής οικολογικής εστίασης 5%, για αρόσιμες εκτάσεις μεγαλύτερες των 150στρ. (σε ποσοστό 7% από 2017)
Ενίσχυση για νέους γεωργούς
- Χορήγηση δικαιωμάτων για νέους γεωργούς μέχρι 40ετών στις 15/5/2015
- Προσαύξηση 25% επί της αξίας των δικαιωμάτων ενισχύσεων μέχρι 25 εκτάρια, για γεωργούς μέχρι 40 ετών που ήδη δραστηριοποιούνται.
Διαθέσιμο ποσό ενισχύσεων ύψους 40 εκατ. ευρώ ανά έτος.
Ενίσχυση για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς
Στοχευμένη ενίσχυση ύψους 100 εκατ. ευρώ ανά έτος για τη στήριξη οριακά βιώσιμων αγροτικών εκμεταλλεύσεων σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς ή άλλα μειονεκτήματα.
Φάκελος Βαμβάκι – ειδική ενίσχυση
- Το ύψος της ετήσιας ενίσχυσης στην καλλιέργεια βάμβακος εμφανίζεται μειωμένο σε σχέση με εκείνο που ισχύει.
- Το ποσό αναφοράς για την Ελλάδα ήταν μεγαλύτερο (251,75 €) από το προβλεπόμενο (234,18 €), με αποτέλεσμα να μειώνεται η συνδεδεμένη ενίσχυση του προϊόντος κατά 14 εκατ. € (από 201 εκατ. € σε 187 εκατ. €).
Συνδεδεμένη στήριξη
- Επιλογή δεκαπέντε (15) τομέων για στήριξη μέσω των συνδεδεμένων ενισχύσεων με στόχο:
- Στήριξη οικονομικά ευάλωτων τομέων
- Διατήρηση θέσεων εργασίας
- Ενίσχυση της επάρκειας των προϊόντων στην εσωτερική αγορά
- Αύξηση ανταγωνιστικότητας
- Είσοδος σε νέες αγορές
- Στήριξη προϊόντων με σημαντικό δυναμικό εξαγωγών και βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου
Αποφυγή δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, διατήρηση εγχώριων ποικιλιών και προστασία βιοποικιλότητας
Καθεστώς μικροκαλλιεργητών
- Στο καθεστώς αυτό θα ενταχθούν αυτόματα οι «μικροί καλλιεργητές», όσοι έχουν ποσό ενισχύσεων το 2015 μέχρι 1.250 €.
Υπολογίζονται στους 350.000 δικαιούχους (~ 50% του συνόλου).
- Εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του πρασινίσματος και τους δειγματοληπτικούς ελέγχους πολλαπλής συμμόρφωσης, υποχρεούνται όμως της τήρησης πολλαπλής συμμόρφωσης
Απένταξη από το καθεστώς είναι δυνατή κατόπιν αίτησης, χωρίς δικαίωμα επανένταξης στο καθεστώς
Νέα δικαιώματα – Σύγκλιση στις περιφέρειες
- Νέα δικαιώματα 2015: αριθμός δικαιωμάτων ανάλογος της έκτασης (1 δικαίωμα ανά εκτάριο)
- Μετάβαση από το 2015 στο 2019 με σταδιακά ισόποσα βήματα: βασική και πράσινη ενίσχυση θα ακολουθήσουν διαδικασία σταδιακής μερικής εσωτερικής σύγκλισης των δικαιωμάτων εντός της κάθε περιφέρειας έως το 2019 με ήπια προσαρμογή: ισόποση μείωση στην πενταετία με προστασία απωλειών 30% το 2019
- Εσωτερική σύγκλιση: ενιαίο ύψος βασικής ενίσχυσης ανά περιφέρεια. Επιλέχθηκαν τρεις (3) περιφέρειες:
- Βοσκότοποι
- Αροτραίες καλλιέργειες
- Δενδρώδεις (πολυετείς) καλλιέργειες
Ενεργός Αγρότης και ελάχιστη δραστηριότητα
- Δεν θα χορηγείται ενίσχυση σε περίπτωση όπου αφήνεται άνω του 50% ακαλλιέργητη γη
- Δεν θα χορηγείται ενίσχυση σε εταιρίες που δεν έχουν κύριο στόχο τους τη γεωργία (αεροδρόμια, κάμπινγκ, ξενοδοχεία, γήπεδα, κλ.π.)
- Οι γεωργικές δραστηριότητες πρέπει να αποτελούν τουλάχιστον το 1/3 του τζίρου της εταιρίας
- Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν τουλάχιστον το 5% του εξωγεωργικού τους εισοδήματος από άμεσες ενισχύσεις
- Εξαιρούνται της εξέτασης των στοιχείων όσοι λαμβάνουν μέχρι 3.500€ ενίσχυση ανά έτος
Επισημάνσεις
- Η επιλογή για τη νέα ΚΑΠ εμπεριέχει τη λογική, φιλοσοφία και βασικές επιδιώξεις της ΠΑΣΕΓΕΣ (σταδιακή σύγκλιση χωρίς ισοπεδωτικές λογικές, στήριξη σε όσους παράγουν, μεταφορά πόρων στην κτηνοτροφία)
- Η εφαρμογή όσο και ο έλεγχος εφαρμογής της νέας ΚΑΠ σε τρεις (3) Περιφέρειες εσωτερικής σύγκλισης ενέχει πολυπλοκότητα, γραφειοκρατία, κινδύνους για δημοσιονομικούς καταλογισμούς.
- Συνδεδεμένες ενισχύσεις: αυστηρότερο ελεγκτικό πλαίσιο με αντικειμενικά κριτήρια ελέγχου για την αποφυγή στρεβλώσεων
- Παραμένουν προς διευκρίνιση κρίσιμα θέματα στην εφαρμογή της ΚΑΠ