Η Περιφέρεια Θεσσαλίας συμμετείχε με επιτυχία στην εναρκτήρια συνάντηση (Kick–off Meeting) του ευρωπαϊκού έργου GRACE – “Governing Remote Areas for Climate Adaptation and Resilience Enhancement”, που πραγματοποιήθηκε στις 27-29 Οκτωβρίου 2025 στη Βενετία (Ιταλία).
Το έργο GRACE, που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Horizon Europe της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, φέρνει κοντά 27 εταίρους από 12 χώρες με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των απομακρυσμένων και αγροτικών περιοχών απέναντι στην κλιματική αλλαγή, μέσω φυσικών λύσεων (Nature–Based Solutions – NbS), ψηφιακών εργαλείων και καινοτόμων μορφών διακυβέρνησης.
Στοχεύει στην αντιμετώπιση των συγκεκριμένων αναγκών των αγροτικών και
μικρών/μεσαίων κοινοτήτων που βρίσκονται σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές της
Ευρώπης, ώστε να προσαρμοστούν και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους απέναντι στην
κλιματική αλλαγή ενδυναμώνοντας τις ικανότητές τους και καθιστώντας τους φορείς
αλλαγής, προκειμένου να λάβουν μετασχηματιστική δράση. Η ΚΑ επηρεάζει τις αγροτικές
κοινότητες και προκαλεί επιπτώσεις, που απειλούν τις περιφερειακές οικονομίες, όπως η
μειωμένη διαθεσιμότητα νερού που εμποδίζει την αγροτική παραγωγή και η έλλειψη χιονιού το χειμώνα, που μειώνει τις τουριστικές δραστηριότητες στις αλπικές περιοχές.
Το GRACE θα αναπτύξει και θα επιδείξει ένα πολυδιάστατο χαρτοφυλάκιο καινοτόμων πολυλειτουργικών λύσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή (CCA), προσαρμοσμένων για αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές (RRA), θα αυξήσει την θεσμική προσαρμοστικότητα, θα αντιμετωπίσει τους κλιματικούς κινδύνους και θα συμβάλλει σε αρκετούς πολιτικούς στόχους, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η Αποστολή της ΕΕ για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και το μακροπρόθεσμο όραμα της ΕΕ για τις αγροτικές περιοχές. Παράλληλα, το έργο θα ενισχύσει τις τοπικές κοινωνικοοικονομικές δραστηριότητες, θα προωθήσει νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, θα αξιοποιήσει το φυσικό κεφάλαιο και θα συμβάλει στην αντιστάθμιση των φαινομένων του αποπληθυσμού και της γήρανσης στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές.
Μέσα από αυτήν την πρωτοβουλία, οι αγροτικές περιοχές και οι μικρές και μεσαίου μεγέθους
κοινότητες θα γίνουν πιο ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες για τις αναμενόμενες
επιπτώσεις της ΚΑ, παρέχοντας ένα μοντέλο για άλλες περιοχές και δημιουργώντας
παραδείγματα επαναχρησιμοποίησης σε όλη την Ευρώπη.
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τις απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές διαμορφώνονται ως εξής:
-2 συστήματα παρακολούθησης έξυπνης γεωργίας, 1 ψηφιακό εργαλείο
υποστήριξης αποφάσεων για αγρότες, ένα σύνολο τεχνικών αναγεννητικής
γεωργίας/βοσκοτόπων στο Montado, εναλλακτικές κλιματικά ανθεκτικές κοινότητες αυτόχθονων φυτών στις στέπες.
-Μέτρα για την ελαχιστοποίηση της αλατοποίησης του αγροτικού εδάφους,
εργαλεία AI για διασυστηματική παρακολούθηση απόδοσης, 1 μοντέλο πολλαπλών κινδύνων με βάση την AI, 1 οικομουσείο.
-14 μικρής κλίμακας φράγματα για κατολισθήσεις και λασπορροές, συστήματα
παρακολούθησης μέσω απομακρυσμένης ανίχνευσης (drones), 1 μέθοδος κοινωνικής
καινοτομίας για την επιλογή τοποθεσίας εγκατάστασης φραγμάτων, λύσεις φυσικών
ανεμοφραγμάτων.
-Οικολογικοί διάδρομοι για απορρόφηση απορροών θρεπτικών ουσιών και
ελεγχόμενες πλημμύρες, 1 σχέδιο διευθέτησης για τη μετακίνηση αγροτικής παραγωγής από
παράκτιες ζώνες, 1 εργαλείο μοντελοποίησης σε επίπεδο λεκανών απορροής.
-1 πολυλειτουργικό σχέδιο ανάπτυξης κλιματικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας, 1
επιχειρηματική πρόταση που συνδυάζει διαχείριση δασοκομίας και οικοτουρισμό, 1 ψηφιακό
εργαλείο για την προσέλκυση νέων πληθυσμών σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές.
H Περιφέρεια Θεσσαλίας συμμετέχει στο έργο με τον ρόλο του “Replicator”,δηλαδή αναλαμβάνει να συγκεντρώσει όλες τις πρακτικές και να τις ενσωματώσει αναλόγως την
περιοχή.
Κατά τη διάρκεια της δεύτερης ημέρας της συνάντησης, η Περιφέρεια Θεσσαλίας παρουσίασε:
- το κοινωνικοοικονομικό προφίλ της περιοχής, τονίζοντας τον αγροτικό χαρακτήρα της Θεσσαλίας και τη σημασία της γεωργίας και της κτηνοτροφίας για την τοπική οικονομία,
- τα βασικά κλιματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή, όπως η ξηρασία, οι πλημμύρες, οι δασικές πυρκαγιές και τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα,
- τις υφιστάμενες και προγραμματισμένες λύσεις προσαρμογής, όπως η εκσυγχρονισμένη διαχείριση υδάτινων πόρων, η εφαρμογή φυσικών λύσεων για την πρόληψη πλημμυρών και την αποκατάσταση υγροτόπων, καθώς και οι δράσεις ακριβείας στην άρδευση μέσω αισθητήρων και δορυφορικών δεδομένων.
- την ανάγκη για συμμετοχική διακυβέρνηση και ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων,
- τη μετάβαση προς ένα «πράσινο» και «ψηφιακό» αναπτυξιακό μοντέλο, που θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη της Περιφέρειας.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, μέσα από τη συμμετοχή της στο GRACE, συμβάλλει ενεργά στη διαμόρφωση και υιοθέτηση καινοτόμων πολιτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και στη μεταφορά καλών πρακτικών από τις πιλοτικές (Demonstrator) περιοχές του έργου.
Στόχος είναι η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας της Θεσσαλίας και η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου μοντέλου βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στα κάτωθι κοινωνικά δίκτυα:
GRACE project
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/grace-climate/?viewAsMember=true [2]