Επανέναρξη λειτουργίας των κολυμβητικών δεξαμενών

Το Τμήμα Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου της Δ/σης Υγείας & Κοιν. Μέριμνας της Π.Ε. Τρικάλων στα πλαίσια ενημέρωσης, μετά την σταδιακή επανέναρξη λειτουργίας των κολυμβητικών δεξαμενών, εφιστά την προσοχή στα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την διασφάλιση αποτροπής του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού(SARS CoV-2) :

1. Γενικά Προληπτικά μέτρα .

Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να λαμβάνεται για:

• τον συστηματικό, επαρκή και κατά το δυνατόν συνεχή αερισμό όλων των χώρων ανά τακτά χρονικά διαστήματα
• την απαρέγκλιτη τήρηση των κανόνων υγιεινής σε όλους τους χώρους των κολυμβητικών δεξαμενών: εξώστες θεατών, αποδυτήρια, αποχωρητήρια, καταιονητήρες (ντουζ), νιπτήρες, κρήνες κλπ. Η τήρηση των κανόνων υγιεινής αφορά όλους όσοι βρίσκονται στις εγκαταστάσεις της κολυμβητικής δεξαμενής (προσωπικό, χρήστες της δεξαμενής)
• τον έλεγχο του συστήματος ύδρευσης και αποχέτευσης ώστε να αποκαθίστανται άμεσα τυχόν βλάβες
• την εφαρμογή των υγειονομικών διατάξεων σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις διασφάλισης των συστημάτων ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης των απορριμμάτων
• την αποφυγή πόσης νερού από το στόμιο της βρύσης νερού ανθρώπινης κατανάλωσης με απευθείας επαφή με αυτό
• την καθημερινή και τακτική κατά τη διάρκεια της ημέρας καθαριότητα και απολύμανση των αποχωρητηρίων καθώς και οποτεδήποτε παρουσιαστεί ανάγκη κατά την διάρκεια λειτουργίας των εγκαταστάσεων

2. Ειδικά

Η επαναλειτουργία των κολυμβητικών δεξαμενών προϋποθέτει την λήψη και τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων για την αποφυγή διάδοσης του κορωνοϊού στις εγκαταστάσεις τους. Αναλυτικότερα, η χρήση των κολυμβητικών δεξαμενών συνεπάγεται την ανάγκη αυστηρής τήρησης των όρων υγιεινής, την ανάγκη λήψης μέτρων ατομικής υγιεινής από τους λουόμενους και τους εργαζόμενους, την ανάγκη λήψης μέτρων για την  καθαριότητα και απολύμανση των κοινόχρηστων και βοηθητικών χώρων καθώς και την ανάγκη διασφάλισης της ποιότητας του νερού των κολυμβητικών δεξαμενών σε όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους σύμφωνα με την  Υ.Δ. Γ1/433/1973 (ΦΕΚ 87/Β’/1973) «Περί κολυμβητικών δεξαμενών μετά οδηγιών κατασκευής και λειτουργίας αυτών», όπως ισχύει.

Η τήρηση αυτών των μέτρων αποσκοπεί στην παρεμπόδιση της μετάδοσης παθογόνων κυρίως μεταξύ των λουομένων κατά τη χρήση της κολυμβητικής δεξαμενής.

 

3. 3. Ανάπτυξη προγράμματος καθαριότητας και απολύμανσης των χώρων

Σε κάθε κολυμβητική δεξαμενή θα πρέπει να καταρτίζεται γραπτό πρόγραμμα για τον καθαρισμό και την απολύμανση των εγκαταστάσεών της. Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα αυτό θα καθορίζεται:

1. Τι πρέπει να καθαριστεί απολυμανθεί και πόσο συχνά

Πρέπει να εξασφαλίζεται ότι όλοι οι χώροι και τα σημεία συχνών επαφών (βαθμίδες, κλίμακες, περιφερειακοί διάδρομοι, εξώστες θεατών, αποδυτήρια, ιματιοθήκες χώροι αποχωρητήριων, χώροι λουτρών, καταιονητήρες, νιπτήρες, βρύσες, βατήρες κατάδυσης περίμετρος δεξαμενής, δάπεδα, τοίχοι, γραφεία, πόμολα, κουπαστές σκάλας, συσκευές τηλεφώνου, πληκτρολόγια, κλπ) καθαρίζονται επαρκώς και απολυμαίνονται. Ορισμένες επιφάνειες πρέπει να καθαρίζονται μόνο με σαπούνι και νερό είτε γιατί δεν αγγίζονται συχνά, είτε γιατί η εφαρμογή απολυμαντικών δεν είναι ασφαλής για τα παιδιά, εφόσον αυτά κάνουν χρήση της δεξαμενής και των χώρων της. Επίσης, αντικείμενα που δεν καθαρίζονται εύκολα, να διερευνηθεί αν μπορούν να μετακινηθούν, ώστε να μην αγγίζονται συχνά. Ομοίως προσδιορίζονται οι επιφάνειες και τα αντικείμενα που πρέπει να απολυμανθούν μετά τον καθαρισμό. Διευκρινίζεται ότι οι χώροι που έχουν παραμείνει αχρησιμοποίητοι για περισσότερο από 7 ημέρες καθαρίζονται στο πλαίσιο των συνήθων διαδικασιών καθαριότητας. Οι εξωτερικοί χώροι συνήθως απαιτούν κανονικό καθαρισμό και όχι απολύμανση. Ο ψεκασμός απολυμαντικού σε εξωτερικούς χώρους δεν έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο COVID-19 για το κοινό.

1. Πώς θα γίνει η απολύμανση με βάση τον τύπο της επιφάνειας και του πόσο συχνά αγγίζεται αυτή.

Θα πρέπει να διευκρινίζεται το σκεύασμα καθώς και να παρέχονται οδηγίες για την ορθή παρασκευή και χρήση του απολυμαντικού διαλύματος. Προτεραιότητα να δίνεται στην απολύμανση των επιφανειών που αγγίζονται πολύ συχνά.

• Ποιοι είναι οι πόροι και ο εξοπλισμός που απαιτείται, ώστε να εξασφαλίζεται η διαθεσιμότητα των προϊόντων καθαρισμού και των μέσων ατομικής προστασίας που είναι κατάλληλος και απαραίτητος για την καθαριότητα και την απολύμανση των χώρων.

1. Το προσωπικό καθαριότητας να χρησιμοποιεί τα ενδεδειγμένα μέσα προστασίας.
2. Ο υπεύθυνος λειτουργίας είναι αρμόδιος και για την τήρηση των διαδικασιών.

 

1. Πώς διενεργείται η απολύμανση σε περίπτωση επιβεβαιωμένου κρούσματος λοίμωξης SARS-CoV-2 σε ένα κολυμβητήριο

 

•  Πώς αναθεωρείται το πρόγραμμα καθαριότητας και απολύμανσης των χώρων με βάση την διαθεσιμότητα των κατάλληλων απολυμαντικών και μετά από αξιολόγησή του και καταγραφή των διορθωτικών ενεργειών.

 

4.Εφαρμογή προγράμματος καθαριότητας και απολύμανσης των χώρων

Η εφαρμογή του προγράμματος καθαριότητας και απολύμανσης των χώρων θα πρέπει να ακολουθεί τα κάτωθι:

1. 1. Καθαρισμός των επιφανειών που είναι βρώμικες με απορρυπαντικό ή καθαριστικό επιφανειών πριν την απολύμανση.
2. Χρήση των κατάλληλων προϊόντων καθαρισμού και απολύμανσης.

Για τη χρήση απορρυπαντικών (σαπούνια και άλλα καθαριστικά) πρέπει να χρησιμοποιείται χλιαρό νερό, ενώ για τη χρήση απολυμαντικών, π.χ χλωρίνης, κρύο νερό για την αποφυγή της δημιουργίας αναθυμιάσεων που μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις. Μετά τον καθαρισμό με την χρήση κατάλληλου απορρυπαντικού, η επιφάνεια πρέπει να στεγνώσει για να ακολουθήσει η απολύμανση με χρήση κατάλληλου απολυμαντικού, το οποίο πρέπει να είναι εγκεκριμένο από τον ΕΟΦ με ιοκτόνο δράση (συμπεριλαμβανομένων των κορωνοϊών) και να συνοδεύεται από τα σχετικά δελτία ασφαλείας. Γενικότερα, για τις καθημερινές διαδικασίες απολύμανσης επιφανειών απαιτείται επαφή διάρκειας ενός λεπτού (1΄) με αντιμικροβιακούς παράγοντες όπως: διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου3 σε συγκέντρωση 0,1%, αιθανόλη 70% και υπεροξείδιο του υδρογόνου 0,5%.4 Το απολυμαντικό πρέπει να απλωθεί σε όλες τις επιφάνειες και να παραμείνουν υγρές για τον απαιτούμενο χρόνο επαφής. Το διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου πρέπει να παρασκευάζεται (προσθήκη προϊόντων χλωρίνης σε νερό) λίγο πριν την εφαρμογή. Κατά τη διάρκεια του καθαρισμού και της απολύμανσης θα πρέπει να εφαρμόζονται κατάλληλα γάντια και κατά το τέλος του καθαρισμού ή της απολύμανσης θα πρέπει να πλένονται τα χέρια σχολαστικά με σαπούνι και νερό.

3. Πιστή εφαρμογή των οδηγιών που υπάρχουν στις ετικέτες των προϊόντων καθαρισμού και απολύμανσης για την διασφάλιση της αποτελεσματικής και ασφαλούς χρήσης των προϊόντων. Επισημαίνεται πως πρέπει να γίνει έλεγχος ώστε να μην έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης του προϊόντος, ενώ δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην αποφυγή ανάμειξης καθαριστικών και απολυμαντικών, (π.χ. ο συνδυασμός χλωρίνης με καθαριστικά αμμωνίας μπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό ή ακόμη και τον θάνατο), εκτός αν οι ετικέτες υποδεικνύουν ότι ο συνδυασμός τους ενδείκνυται. Η εφαρμογή των προϊόντων καθαρισμού και απολύμανσης γίνεται με την αυστηρή τήρηση των όρων και οδηγιών χρήσης τους, ενώ

 

παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλίζεται και επαρκής αερισμός του χώρου. Όλοι οι επιβλαβείς χημικοί παράγοντες θα πρέπει να παραμένουν στην αρχική τους συσκευασία με την ετικέτα από τον κατασκευαστή τους καθώς και όλα τα απαιτούμενα στοιχεία.

5.. Μέτρα προστασίας που αφορούν τους λουόμενους και τους θεατές

5.1. Λουόμενοι

Σύμφωνα με τις Y.Διατάξεις, οι λουόμενοι που χρησιμοποιούν την κολυμβητική δεξαμενή οφείλουν:

• Να συμμορφώνονται με τις υποδείξεις και τις οδηγίες του προσωπικού
• Να ακολουθούν τους κανόνες ατομικής υγιεινής που είναι αναρτημένοι στους χώρους της κολυμβητικής δεξαμενής (πλύσιμο των χεριών, ατομικό λουτρό καθαριότητας, χρήση σαγιονάρας στα αποδυτήρια).
• Να λαμβάνουν υποχρεωτικά λουτρό καθαριότητας πριν από τη χρήση της κολυμβητικής δεξαμενής
• Σε περίπτωση χρήσης των αποχωρητηρίων των εγκαταστάσεων, να λαμβάνουν λουτρό καθαριότητας εκ νέου πριν την είσοδό τους στη δεξαμενή.
• Να κάνουν υποχρεωτικά χρήση του ποδολουτήρα, ο οποίος περιέχει υδατικό διάλυμα με 0,3-0,6% διαθέσιμο χλώριο προς απολύμανση των ποδιών, πριν την είσοδό τους στη δεξαμενή (παρ. 5 του αρ. 12 της (α σχετ.)
• Να φέρουν αδιάβροχο κάλυμμα κεφαλής (σκουφάκι).
• Να μην εισέρχονται στη δεξαμενή αν πάσχουν από δερματική πάθηση. Άτομα με εκτεταμένες εκδορές, φλύκταινες ή ανοικτά τραύματα οφείλουν να ενημερώνονται για τον κίνδυνο μόλυνσης που διατρέχουν και να αποφεύγουν τη χρήση της δεξαμενής.

Μέγιστος αριθμός λουομένων στην κολυμβητική δεξαμενή: Ο μέγιστος αριθμός λουομένων που μπορεί να βρίσκεται κάθε στιγμή στην κολυμβητική δεξαμενή καθορίζεται σύμφωνα με τις Υ.Διατάξεις. Όμως, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη τήρησης των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης (1,5-2 μέτρα) εντός της κολυμβητικής δεξαμενής, στο πλαίσιο αποφυγής μετάδοσης του κορωνοϊού και με την επιφύλαξη των διατάξεων, ο μέγιστος αριθμός λουομένων που μπορεί να βρίσκεται κάθε στιγμή εντός του νερού της κολυμβητικής δεξαμενής υπολογίζεται προς το παρόν ως εξής:

• Ανοιχτές κολυμβητικές δεξαμενές: 1 λουόμενος για κάθε 5 τ.μ. επιφάνειας ύδατος.
• Κλειστές κολυμβητικές δεξαμενές: 1 λουόμενος για κάθε 10 τ.μ. επιφάνειας ύδατος.

5.2.Θεατές

• Οι θεατές οφείλουν να τηρούν τις απαραίτητες αποστάσεις (1,5~2m ) κατά την παραμονή τους στους εξώστες των κολυμβητικών δεξαμενών.
• Οι θεατές οφείλουν να παραμένουν στους χώρους των εξωστών και να μην εισέρχονται στους χώρους των λουομένων

6. Μέτρα προστασίας της ποιότητα του ύδατος των κολυμβητικών δεξαμενών

• Ιδιαίτερη μέριμνα οφείλεται να λαμβάνεται για τη διασφάλιση της ποιότητας του ύδατος,. Η ποιότητα θα βεβαιώνεται με τη διενέργεια δειγματοληψιών, των οποίων η συχνότητα συνιστάται να διπλασιαστεί (τουλάχιστον δύο -2- δείγματα ανά εβδομάδα) για τη χρονική περίοδο των επόμενων τεσσάρων (4) μηνών.
• Το σύστημα ανακυκλοφορίας του ύδατος των κολυμβητικών δεξαμενών (αρ. 16 της -α-) σχετ.) θα πρέπει να εξασφαλίζει πλήρη ανανέωση του ύδατος σε χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των τεσσάρων (4) ωρών ή σε διάστημα έξι (6) ωρών σε ειδικές περιπτώσεις. Η ανανέωση πρέπει να επιτυγχάνεται είτε με συνεχή ροή νέου καθαρού νερού, είτε με ανακυκλοφορία του νερού των δεξαμενών μετά από προηγούμενο καθαρισμό και απολύμανση. Το σύστημα ανακυκλοφορίας- καθαρισμού-απολύμανσης του νερού θα λειτουργεί όλες τις ώρες χρησιμοποίησης των δεξαμενών και πέραν αυτών για τόσο χρόνο, όσος απαιτείται για την εξασφάλιση του νερού διαυγούς και κατάλληλου από μικροβιολογική άποψη.
• Η απολύμανση του ύδατος των κολυμβητικών δεξαμενών είναι υποχρεωτική. Η μέτρηση του υπολείμματος χλωρίου στο νερό των κολυμβητικών δεξαμενών γίνεται χρωματογραφικά με τη μέθοδο DPD (Διαιθυλοπαραφαινυλοδιαμίνη) και η τιμή του θα κυμαίνεται μεταξύ 0,4 και 0,7 mg/l. O Π.Ο.Υ. προτείνει τιμές υπολειμματικού χλωρίου 1- 3 mg/L, ενώ όταν γίνεται αυστηρή και απαρέγκλιτη τήρηση όλων των κανόνων υγιεινής κατά τη χρήση των κολυμβητικών δεξαμενών (ανακυκλοφορία νερού, αυστηρή χρήση καταιονητήρων (ντους) και κατά το δυνατόν και ποδολουτήρων-όπου υπάρχουν- πριν την είσοδο στη δεξαμενή, χρήση προστατευτικού σκούφου, κλπ), το εθνικό νομοθετικό όριο μπορεί να θεωρηθεί επαρκές. Συνιστάται για προληπτικούς λόγους η τιμή του υπολειμματικού χλωρίου να ανέρχεται στα 1,5 mg/L. Η συχνότητα ελέγχου του υπολειμματικού χλωρίου συστήνεται να γίνεται 4 φορές την ημέρα. Τα αποτελέσματα καταχωρούνται σε ειδικό βιβλίο ελέγχου.

7. Απολύμανση σε περίπτωση επιβεβαιωμένου κρούσματος SARS CoV-2 σε κολυμβητική δεξαμενή

Σε περίπτωση επιβεβαιωμένου κρούσματος λοίμωξης SARS-CoV-2 σε κάθε κολυμβητική δεξαμενή πρέπει να καταρτίζεται πρόγραμμα για τον καθαρισμό και την απολύμανση των χώρων, 8 των επιφανειών και των αντικειμένων σύμφωνα με τις οδηγίες του Ε.Ο.Δ.Υ. Η επιλογή μεθόδου της εφαρμογής και αντιστοίχως η χρήση του απαιτούμενου εξοπλισμού πρέπει πάντα να στοχεύει στην αποτελεσματική και με ασφαλή τρόπο καταπολέμηση του ιϊκού φορτίου των μολυσμένων χώρων, επιφανειών και σημείων, χωρίς την περαιτέρω πρόκληση ρύπανσης καθώς και φθορών και καταστροφής άλλων υλικών και αντικειμένων.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για επιφάνειες που έχουν επιμολυνθεί απαιτείται:

• Διάλυμα 5.000 ppm, ήτοι 20 κουταλάκια του γλυκού (100 ml) οικιακής χλωρίνης (περιεκτικότητας 5.25% σε υποχλωριώδες νάτριο) σε 4 ποτήρια (1 λίτρο) νερό. Απαιτούμενος χρόνος δράσης 10 λεπτά.
• Με διάλυμα συγκέντρωσης 1.000 ppm ήτοι 4 κουταλάκια του γλυκού (20 ml) οικιακής χλωρίνης (περιεκτικότητας 5.25% σε υποχλωριώδες νάτριο) σε 4 ποτήρια (1 λίτρο) νερό. Απαιτούμενος χρόνος δράσης 30 λεπτά.

Μετά την παρέλευση του απαιτούμενου χρόνου δράσης, οι επιφάνειες καθαρίζονται εκ νέου με νερό ώστε να απομακρυνθεί η χλωρίνη. Όταν το απολυμαντικό έχει μεγαλύτερη συγκέντρωση από 200 ppm, να γίνεται απόπλυση της επιφάνειας με καθαρό νερό αφού παρέλθει ο χρόνος επαφής.

Στα σταθερά υφάσματα επειδή είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθούν οι ανωτέρω απολυμαντικές ουσίες, ακολουθείται διαδικασία πλύσης σε υψηλή θερμοκρασία νερού (90°C) με τη χρήση κοινού απορρυπαντικού πλυντηρίου ρούχων ή εναλλακτικά σε χαμηλότερης θερμοκρασίας πλύσης με χρήση προϊόντων με απολυμαντική δράση. Στην περίπτωση που κάποια αντικείμενα δεν μπορούν να καθαριστούν ή/και απολυμανθούν όπως περιγράφεται παραπάνω όπως π.χ. έπιπλα επικαλυμμένα με ταπετσαρία ή στρώματα, μπορεί να ακολουθηθεί μέθοδος καθαρισμού με ατμό.

Τέλος, επισημαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση οι χώροι θα πρέπει να αερίζονται συστηματικά, να τηρούνται οι κανόνες ατομικής υγιεινής και αποστάσεων (1,5 – 2m) για την αποφυγή συγχρωτισμού και όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι, επιφάνειες και αντικείμενα να καθαρίζονται συστηματικά και να απολυμαίνονται κατά τα ανωτέρω.

 

 

 

 

Δ/ΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ &ΚΟΙΝ.ΜΕΡΙΜΝΑΣ Π.Ε.ΤΡΙΚΑΛΩΝ

                     TMHMA ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ &ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ